Офтальмол. журн. — 2021. — № 4. — С. 19-25.

УДК 617.7

http://doi.org/10.31288/oftalmolzh202141925


Уровень фактора роста эндотелия сосудов в стекловидном теле в зависимости от исходного общеклинического и офтальмологического статуса больных пролиферативной  диабетической ретинопатией

 Пономарчук Вера С., Величко Л.Н., Уманец Н.Н.

 ГУ «Институт глазных болезней и тканевой терапии им. В.П. Филатова НАМН Украины»; 

ЯК ЦИТУВАТИ: Пономарчук Віра С. Рівень фактора росту ендотелію судин у скловидному тілі хворих на проліферативну діабетичну ретинопатію в залежності від загальноклінічного та офтальмологічного статусу / Віра С. Пономарчук, Л. М. Величко, М. М.  Уманець // Офтальмол. журн. — 2021. — № 4. — С. 19-25. http://doi.org/10.31288/oftalmolzh202141925 


Актуальность. Наиболее частой причиной снижения зрения у пациентов с диабетической ретинопатией (ДР) является прогрессирование патологического процесса до пролиферативной стадии, которая сопровождается выраженной фиброваскулярной пролиферацией, формированием тракционной отслойки сетчатки и (или) кровоизлиянием в стекловидное тело (СТ). Основное значение в патогенезе глазных микрососудистых изменений при сахарном диабете (СД) принадлежит фактору роста эндотелия сосудов (ФРЭС). 

Цель. Изучить уровень ФРЭС у пациентов с пролиферативной ДРП без предварительной антиангиогенной терапии в зависимости от общеклинического состояния больного и особенностей офтальмологического статуса. 

Материал и методы. Под нашим наблюдением находилcя 41 пациент (45 глаз) в возрасте от 19 до 81 года с пролиферативной ДР и эпиретинальной мембраной, осложненной тракционной отслойки сетчатки. Всем пациентам была проведена стандартная 25G витрэктомия. Забор СТ выполнялся во время витрэктомии. Концентрацию ФРЭС определяли методом трехфазного иммуноферментного анализа.

Результаты. Уровень ФРЭС в СТ удалось исследовать на 44 глазах. Повышенный уровень ФРЭС в СТ у больных пролиферативной ДРП подтверждает его участие в патологическом внутриглазном ангиогенезе и составляет в среднем 757,69 (777,2) SD пг / мл. Установлено достоверное повышение концентрации ФРЭС в СТ у больных с фиброваскулярными мембранами при наличии выраженного пролиферативного компонента, которое в среднем составило 997,0±151,8 пг / мл, в сравнении с больными с фиброваскулярными мембранами с умеренной активностью пролиферативного процесса – 244 9 ± 53,7 пг / мл (F = 10,3; р = 0,0025).

Ключевые слова: фактор роста эндотелия сосудов, пролиферативная диабетическая ретинопати

 

Література

1.Cheung N. Diabetic retinopathy / Cheung N., Mitchell P., Wong T.Y. // Lancet. –2010. – Р. 124–36. 

2.Ferrara N. Vascular endothelial growth factor: basic science and clinical progress / Ferrara N. // Endocr Rev. – 2004. – Vol.25. – Р.581–611. 

3.Takahashi H. The vascular endothelial growth factor (VEGF)/VEGF receptor system and its role under physiological and pathological conditions / Takahashi H., Shibuya M. // Clin Sci (Lond). – 2005. – Vol.3, (109). – Р. 227–41.

4.Wells J.A. Aflibercept, Bevacizumab, or Ranibizumab for diabetic macular edema / Wells J.A., Glassman A.R., Ayala A.R., et al. // N Engl J Med. – 2015. – Vol.372 (13). – P.1193–203. 

5.Agarwal D. Vitreomacular Interface in Diabetic Retinopathy / Agarwal D., Gelman R., Prospero Ponce C.[et al.] // Br J Ophthalmol. – 2015. – 392983. 

6.Schlingemann R.O. Role of vascular permeability factor / vascular endothelial growth factor in eye disease / Schlingemann R.O., van Hinsbergh V.W. // Br Ophthalmol. – 1997. – Vol. 81(6). – P.501-512.

7.Senger D.R. Tumor cells secrete a vascular permeability factor that promotes accumulation of ascites flui / Senger D.R., Galli S.J., Dvorak A.M. [et.al.] // Science. – 1983. – Vol. 219(4587). – P.983-985. 

8.Bhisitkul R.B. Vascular endothelial growth factor biology: clinical implications for ocular treatments / Bhisitkul R.B. // Br J Ophthalmol. – 2006. – Vol. 90(12). – P. 1542-1547.

9.Levy N.S. Hypoxic stabilization of vascular endothelial growth factor mRNA by the RNA-binding protein HuR. / Levy N.S., Chung S., Furneaux H. [et.al.] // J Biol Chem. – 1998. – Vol. 273(11). – P. 6417-6423. 

10.Adamis A.P. Synthesis and secretion of vascular permeability factor / vascular endothelial growth factor by human retinal pigment epithelial cells / Adamis A.P., Shima D.T., Yeo K.T. [ et.al.] // Biochem Biophys Res Commun. – 1993. – Vol. 193(2). – P. 631-638.

11.Aiello L.P. Hypoxic regulation of vascular endothelial growth factor in retinal cells / Aiello L.P., Northrup J.M., Keyt B.A. [et.al.] // Arch. Ophthalmol. – 1995. – Vol. 113(12). – P. 1538-1544.

12.Ferrara N.The biology of VEGF and its receptors / Ferrara N., Gerber H.P., LeCouter J. N. // Nat Med. – 2003. – Vol. 9(6). – P. 669-676. 

13.Gilbert R.E. Vascular endothelial growth factor and its receptors in control and diabetic rat eyes / Gilbert R.E., Vranes D., Berka J.L. [et.al.] // Lab Invest. – 1998. – Vol. 78 (8). – P. 1017-1027.

14.Murata T. The relation between expression of vascular endothelial growth factor and breakdown of the blood-retinal barrier in diabetic rat retinas / Murata T., Nakagawa K., Khalil A. [et.al.] // Lab. Invest. – 1996. – Vol. 74(4). – P.819-825. 

15.Нероев В.В. Локальная и системная продукция VEGF-A при осложненной пролиферативной диабетической ретинопатии / Нероев В.В., Зайцева О.В., Балацкая Н.В. // Медицинская иммунология . – 2016. – Т. 18(4). – C. 357-364.

16.Hui-Jin Chen Change of Vascular Endothelial Growth Factor Levels following Vitrectomy in Eyes with Proliferative Diabetic Retinopathy / Hui-Jin Chen, Zhi-Zhong Ma, Ying Li [et.al.] // J Ophthalmol. – 2019. – 2019: 6764932.

17.Habibah Setyawati Muhiddin Vitreous and Serum Concentrations of Vascular Endothelial Growth Factor and Platelet-Derived Growth Factor in Proliferative Diabetic Retinopathy / Habibah Setyawati Muhiddin, Muhammad Irfan Kamaruddin, Andi Muhammad Ichsan [et.al.] // Clin Ophthalmol. – 2020. – Vol. 9(14). – P. 1547-1552.

18.Пасечникова Н.В. / Лазерное лечение при патологи глазного дна. – Киев: Наукова думка, 2007. – 207 с.

19.Tojo N. Interactions between vitreous-derived cells and vascular endothelial cells in vitreoretinal diseases / N. Tojo, Y. Kashiwagi, K. Nishitsuka et al. // Acta Ophthalmologica. – 2010. – Vol (88). – P. 564–570. 

20.Kocak N. Comparison of vitreous and plasma levels of vascular endothelial growth factor, interleukin-6 and hepatocyte growth factor in diabetic and non-diabetic retinal detachment cases / Kocak N.,, Alacacioglu I., Kaynak S.[et.al.] // Ann Ophthalmol (Skokie). – 2010. – Vol.42 Spec No(): 10-4.

21.Kabesha T.B. Anti-VEGF therapy in the treatment of anterior segment neovascularization secondary to central retinal vein occlusion / Kabesha T.B., Glacet-Bernard A., Rostaqui O. [et.al.] // J Fr Ophtalmol. – 2015. – Vol. 38(5). – P.414-20.

22.Sakamoto M. Risk factors for neovascular glaucoma after vitrectomy in eyes with proliferative diabetic retinopathy / Sakamoto M., Hashimoto R., Yoshida I.[et.al.] // Clin Ophthalmol. – 2018. – Vol. 14(12). – 2323-2329.

23.Kadonosono K. Iris neovascularization after vitrectomy combined with phacoemulsification and intraocular lens implantation for proliferative diabetic retinopathy / Kadonosono K, Matsumoto S, Uchio E. [et.al.] // Ophthalmic Surg Lasers. – 2001. – Vol.32(1). – P.19-24.

24.Lip P.L. Plasma VEGF and soluble VEGF receptor FLT-1 in proliferative retinopathy: relationship to endothelial dysfunction and laser treatment./ Lip P.L., Belgore F., Blann A.D. [et.al.] // Invest Ophthalmol Vis Sci. – 2000. – Vol 41(8). – P. 2115-9.

25.Mohamed T.A. Effect of pan-retinal laser photocoagulation on plasma VEGF, endothelin-1 and nitric oxide in PDR /Mohamed T.A., Mohamed Sel-D // Int J Ophthalmol. – 2010. – Vol 3(1). – P. 19-22.

26.Adamis A.P. Increased vascular endothelial growth factor levels in the vitreous of eyes with proliferative diabetic retinopathy / Adamis A.P., Miller J.W., Bernal M.T. [et.al.] // Am J Ophthalmol. – 1994. – Vol. 15; 118(4). – P. 445-50.

27.Нероев В.В. Особенности локальной и системной продукции эндотелина при осложненной пролиферативной диабетической ретинопатии / Нероев В.В., Слепова О.С., Зайцева О.В. // Российский офтальмол. журнал. –2015. – Т. 8(3). – C. 31-37. 

 

Автори засвідчують про відсутність конфлікту інтересів, які б могли вплинути на їх думку стосовно предмету чи матеріалів, описаних та обговорених в даному рукопису. 

Поступила 24.06.2021